از دانشگاه تا دادگاه؛ گفتوگو با یک کارآموز وکالت
ورود به دنیای وکالت تنها به دانش حقوقی محدود نمیشود، بلکه تجربههای دوران کارآموزی نقشی تعیینکننده در شکلگیری مسیر حرفهای دارند؛ هر کارآموز در این مسیر با چالشها، دغدغهها و فرصتهای تازهای روبهرو میشود که تصویر واقعیتری از این حرفه ترسیم میکند. در گفتوگویی متفاوت و کاربردی با خانم زهرا محمداسمعیل، کارآموز وکالت، به بررسی همین تجربههای عملی و چالشهای ورود به دنیای وکالت پرداختهایم و تلاش کردهایم به پرسشهایی بپردازیم که ذهن بسیاری از کارآموزان و علاقهمندان به این حرفه را مشغول کرده است. مسیر کارآموزی با همه سختیها و آموزههایش فرصتی است برای شناخت بهتر واقعیتهای وکالت و روایتهای دستاول میتواند چراغ راهی برای دیگران باشد تا با آمادگی بیشتری قدم در این مسیر بگذارند.
1.چه شد که تصمیم گرفتید مسیر وکالت را انتخاب کنید و چه عاملی شما را به سمت این حرفه جذب کرد؟
با سلام،راستش انتخاب من چندان قابل پیشبینی نبود. برادرم رشته حقوق میخواند، اما من با دیپلم تجربی مسیر متفاوتی را آغاز کرده بودم. با گذر زمان دریافتم علاقهام تنها در یک رشته دانشگاهی خلاصه نمیشود؛ بلکه در درون و ناخودآگاهم گرایشی عمیق وجود دارد که بهعنوان یک خانم مستقل، آگاه و مسئولیتپذیر بتوانم در حل مشکلات مردم نقشی داشته باشم. همین انگیزه بود که باعث شد مسیرم را تغییر دهم و حقوق را بهعنوان راه اصلی زندگی حرفهای خود انتخاب کنم.
2.در نخستین روز حضور بهعنوان کارآموز در دادگاه یا دفتر وکالت، چه احساسی داشتید و کدام بخش برایتان چالشبرانگیزتر بود؟
واقعیت این است که در نخستین روز، هم ترس و هم هیجان را همزمان تجربه کردم. فضای دادگاه و دفتر برایم ناشناخته بود و طبیعی بود که کمی احساس نگرانی داشته باشم. با این حال، به خودم باور داشتم که روزی میتوانم همچون دیگر همکاران، مستقل و حرفهای عمل کنم. همین باور سبب شد بهجای عقبنشینی، با انگیزه و اشتیاق بیشتری مسیر را آغاز کنم. همه چیز برایم تازه، جذاب و خاص بود و همین تازگی، انرژی مضاعفی به من بخشید.
3.به نظر شما، مهمترین تفاوت میان فضای دانشگاه و دوران کارآموزی وکالت چیست؟
به نظرم دانشگاه بیشتر شبیه مرحله کاشتن بذر است؛ جایی که دانش پایه و مفاهیم نظری حقوق در ذهن شکل میگیرد. اما کارآموزی مرحلهی برداشت همان بذرهاست، جایی که مسئولیت واقعی به عهده شما گذاشته میشود و باید در مقام پاسخ و عمل قرار بگیرید. تفاوت اصلی این است که در دانشگاه یاد میگیرید چگونه بیاموزید، اما در کارآموزی باید آنچه آموختهاید را به کار ببندید و در عمل نتیجه بگیرید. همین ورود به عرصه عمل و تجربه مسئولیت، فضای کارآموزی را بهطور کامل از دانشگاه متمایز میکند.
4.در طول دوره کارآموزی، سختترین پرونده یا تجربهای که با آن مواجه شدید چه بود و از آن چه درسی گرفتید؟
در طول کارآموزی شاید با پروندهای به معنای «سختترین» مواجه نشدم، اما تجربهای داشتم که برایم بسیار آموزنده بود. دریافتم که مهمترین وظیفهی یک کارآموز، خوب شنیدن است؛ یعنی با دقت گوش دادن، به خاطر سپردن جزئیات و حتی توجه به نکاتی که در نگاه اول کماهمیت به نظر میرسند. همین دقت و توجه به جزئیات، در آینده به یکی از مهارتهای کلیدی وکالت تبدیل خواهد شد.
5.به نظر شما، یک کارآموز چه مهارتهایی را باید تقویت کند تا در آینده به یک وکیل موفق تبدیل شود؟
به نظر من، یک کارآموز بیش از هر چیز باید روی مهارتهای نرم خود کار کند؛ مهارتهایی مانند فن بیان، مذاکره و ارتباط مؤثر. علاوه بر این، مفید است که در کنار تحصیل در حقوق، چند رشته میانرشتهای را نیز دنبال کرده و ابزارهای آنها را با حقوق تلفیق کند، چرا که وکیل تکبُعدی در دنیای امروز نمیتواند موفق باشد. همچنین تقویت مهارت نگارش حقوقی و مطالعه جدی و هدفمند منابع، از اهمیت بالایی برخوردار است. اما مهمتر از همه این است که کارآموز این مسیر را با علاقه و انگیزه شخصی طی کند، نه صرفاً بهعنوان یک تکلیف، چرا که تنها علاقه و اشتیاق میتواند استمرار و موفقیت واقعی را تضمین کند.
6.اگر قرار باشد یک توصیه کلیدی به کارآموزان تازهکار داشته باشید، آن توصیه چه خواهد بود؟
توصیه من این است که دوران دانشگاه را جدی بگیرند و در همان زمان، درسها را عمیق مطالعه کرده و مفاهیم بنیادین حقوق را بهطور اصولی بیاموزند. همزمان، خواندن کتابهای مرتبط و توسعه دیدگاه گسترده اهمیت زیادی دارد و داشتن نگاه انتقادی همواره ضروری است. زیرا کسی که پایه علمی محکمی بنا کرده باشد، در دوران کارآموزی و پس از آن، با سهولت بیشتری رشد میکند و مسیر تبدیل شدن به یک وکیل موفق برایش هموار خواهد شد.
از خانم زهرامحمداسمعیل بابت وقتی که در اختیار ما گذاشتند و تجربیات ارزشمندشان سپاسگزاریم. امید داریم این گفتوگو بتواند راهنمای مفیدی برای کارآموزان و علاقهمندان به حرفه وکالت باشد.
بیشتر بخوانید :
•مهارتهای وکیل در پروندههای قتل
•۵ رمان جنایی که نباید از دست بدهید
•دلایل شکست پرونده در دادگاه
